Volgens Hengeveld (2014) ontstaat selectief mutisme meestal rond het vijfde levensjaar. De klinische aandacht komt echter vaak later, als er op school meer eisen gesteld worden op het gebied van interactie. De duur van de stoornis is onbekend, er zijn gevallen waarbij kinderen over selectief mutisme 'heen groeien' maar er zijn ook gevallen waarbij er wel symptomen van angststoornissen blijven bestaan. 

Er zijn volgens Van Duyvenbode (2007) een aantal oorzaken voor het ontstaan van selectief mutisme: 

1: Een angstig of verlegen temperament

2: Een familiegeschiedenis van verlgenheid of angst

3: Spraak- of taalmoeilijkheden

4: Aanpassingen aan een nieuwe cultuur 

5: Weinig sociale contacten buiten de school, werkplek 

Hengeveld (2014) vult hierop aan dat erfelijke factoren een rol kunnen spelen.

Het is van groot belang dat selectief mutisme behandeld wordt aangezien kinderen in een sociaal isolement terecht kunnen komen als zij niet begeleid worden. Daarnaast kunnen prestaties verminderen door deze stoornis omdat er geen communicatie plaats vindt tussen leerkracht en andere kinderen. Daarnaast kan selectief mutisme ook pestgedrag als gevolg hebben. Als een kind niet spreekt kan het buiten de groep vallen.